در فونت ایران نستعلیق سعی شده قوانین کشیدگی درست رعایت گردد و تا حد امکان از کشیدگیهای نادرست کلمات جلوگیری شود.
انواع کشیدگی
کشیدگیها به چهار دسته کلی کشیدههای حقیقی، کشیدههای مجازی، کشیدههای منفرد و کشیدههای متصل تقسیم میشوند.
کشیده های حقیقی: حروفی هستند که هم به تنهایی و هم در اتصال به حروف دیگر کشیده نوشته می شوند. این حروف عبارتند از:
این کشیده ها میتوانند منفرد یا متصل باشند:
حروف ب، پ، ت، ث، هنگامی کشیده حقیقی محسوب میشود که یا به صورت منفرد نوشته شوند یا حروف آخر کلمه باشند مانند:
حروف ب، پ، ت، ث، ن، ی، چنانچه در وسط کلمه قرار گیرند کشیده مجازی محسوب می گردد:
حرف ف، به صورت منفرد و یا در انتهای کلمه کشیده حقیقی است:
و در اول و وسط کلمه کشیده مجازی محسوب می‌گردد:
حروف ک و گ، در اول و وسط کلمه کشیده نمیشود این حروف هم در انتهای کلمه و هم به صورت منفرد کشیده حقیقی هستند:
حرف ی، بر گردان، هم به تنهایی و هم در اتصال به حروف کشیده حقیقی محسوب میشود:
حروفی که خود به تنهایی کشیده نمیشوند ولی برای زیبا شدن کلمه و یا بنا به ضرورت کشیده میشوند. این حروف عبارتند از:
ج، چ، ح، خ، ص، ض، ط، ظ، ع، غ، ق، م، ه که جزء دسته کشیدههای مجازی محسوب می شوند:
محدودیت‌های کشیدگی
کشیدگیهای متروک: کشیده های متصل به و، و قاف آخر معمول‌ترین کشیده های متروک هستند:
و بعضی از کشیدههای متصل به آخر نیز متروک شدهاند:
کشیده های نادرست
1. حروف ک، گ، ل، در هیچ کلمه‌ای کشیده نمیشوند:
2 .حروف ب، پ، ت، ث، م، ن، ی، در اول کشیده نمیشوند:
3. هنگامی که این حروف در آخر کلمه قرار گیرد نباید هیچ کشیدگی قبل از آنها وجود داشته باشد: ب، پ، ت، ث، ج، چ، خ، ص، ض، ط، ظ، ف، ک، گ، ی
4. کشیده متصل به واو و یا آقا آخر. که یا متروک و یا نادرست هستند:
5. هنگامی که حروف ع، غ، ط، ف، ق، در وسط کلمه قرار گیرد در صورتی میتوان قبل از آنها کشیدگی قرارداد که حرکت بعدی به طرف پایین باشد مانند: سفر، شعر، ولی چنانچه حرف بعد از ع، غ، ط، ف، ق، به طرف بالا مایل باشد مثل قفا، فقدان حرف قبل آنها را نمی توان کشید
6. حرف ی، در اتصال به نون آخر کشیده نمیشود
7. دو حرف چسبیده به هم نمی توانند کشیده شوند مگر اینکه بین آنها یک حرف دیگر قرار گیرد. در آن صورت نیز بهتر است از هر دو حرف، کشیده کامل نباشند.
چگونه یک حرف را بکشیم
برای کشیدن هر حرف شما می‌توانید بعد از حرف، کلید کشیدگی را بزنید که پیش فرض آن در ویندوز Shift+J است.
برای کشیدن حروف تنها (مانند ب) فقط لازم است قبل از حرف، کلید کشیدگی را بزنید تا عمل کشیدگی صورت گیرد.
نکته: زدن چند بار کشیدگی طول های متفاوتی از حروف را خواهد داشت که در اصطلاح نستعلیق به 3نقطه و 4نقطه و 5نقطه و 7نقطه معروف است (منظور طول حروف بر اساس نقطه است) که زدن بیش از چهار بار کشیدگی نمایش نادرستی از حروف را در پی خواهد داشت. پس لازم است به تعداد کافی از علامت کشیده استفاده نمایید.
در این فونت این امکان در نظر گرفته شده است که در بعضی از ترکیباتی که کشیدگی در آنها اشتباه است بعد از زدن یک کلید کشیدگی، هیچ تغییری در ترکیب حروف ایجاد نمیشود ولی با چند بار زدن کلید کشیدگی نمایش نادرستی از ترکیب حروف ایجاد می شود که دلیل آن این است که محل اتصال حروف از این جهت که بر روی خط کرسی قرار ندارند غلطد. نمایش در می آید. مانند عکس زیر:
